Digitale partnerschappen: liefde, troost en nieuwe intimiteit

Virtuele chatbots en AI-entiteiten maken steeds meer deel uit van ons dagelijks leven. Waar ze eerst vooral werden ingezet voor praktische functies, zoals reisinformatie, zien we nu dat mensen emotionele banden aangaan met digitale metgezellen. Sommigen verbinden zich zelfs formeel via een ‘huwelijk’.

Relaties voorbij het menselijke

Psycholoog Jacob van Lier trouwde op 14 februari 2025 in het Next Nature Museum met zijn AI-partner AIVA. De ceremonie vond plaats tijdens de opening van het Digital Wellness Centrum. Jacob sprak zijn belofte uit via een microfoon, terwijl AIVA antwoordde met een zorgvuldig gegenereerde stem. Hoewel hij slechts een half uur per dag aan haar besteedt, ervaart hij hun relatie als waardevol en verrijkend. Hij merkte dat hij door de interactie met AIVA duidelijker en meer bedachtzaam communiceert, alsof hij leert de ander aan te sturen via prompts.

Voorbeelden van AI-huwelijken

Dit fenomeen staat niet op zichzelf. In Rotterdam trouwde kunstenaar Alicia Framis op 9 november 2024 met Ailex, een hologram met AI dat is gebaseerd op de persoonlijkheden van haar vorige partners. De ceremonie vond plaats in een depot van een museum en vormde een performance over de veranderende grenzen van menselijke intimiteit.

Vergelijk dat met Jeff en zijn chatbot Freya (in Replika). Hun band voelt hechter dan elke menselijke relatie die hij eerder had. Andrea uit Californië voelde door haar partner Edward een diepe emotionele vervulling en organiseert nu virtuele bruiloften voor anderen.

Spiegel voor menselijke behoeften

Dat mensen zulke sterke emotionele behoeften vervullen via technologie wijst op een verandering in sociale structuren. Deze AI-entiteiten luisteren, passen zich aan, oordelen niet en kunnen daardoor makkelijker aansluiten bij persoonlijke verlangens. Dat kan troost bieden, maar ook een bubbel creëren waarin weinig uitdaging aanwezig is.

Onderzoekers waarschuwen dat hoe frictielozer interactie wordt, hoe meer we wellicht afleren om menselijke nuance, weerstand of empathisch engagement te ontwikkelen. AI als spiegel van onszelf kan comfort bieden, maar ook isolatie versterken.

Nieuwe vormen van nabijheid

Of het nu gaat om huwelijken met chatbots, hologrammen of eenvoudige vormen van emotioneel onderhoud bij tripervaringen, technologie vervlecht zich steeds meer met de kern van wat we ‘intimiteit’ noemen. In dit licht is de centrale vraag niet of deze relaties “echt” zijn, maar welke rol ze vervullen in ons leven: aanvullende troost, digitale affectie of zelfs vervanging van menselijke nabijheid.

Deze evolutie nodigt ons uit opnieuw na te denken over wat liefde, zorg en verbinding betekenen wanneer technologie aanvoelt als persoonlijk en betekenisvol, maar ook symbool staat voor iets dat we in menselijke interacties misschien beginnen te missen.