Wat als we gebouwen niet meer maken, maar laten groeien?

Wat als we gebouwen en meubels niet maken, maar laten groeien? Laat dat nu precies zijn wat ontwerpers Eric Klarenbeek en Maartje Dros doen. Ze werken hierbij met levende materialen zoals algen, zeewier, schimmels en combineren deze met robotica, AI én meer dan 20 jaar vakmanschap.

Het gaat hier niet om vrijblijvende experimenten en proeven, maar om serieuze en gewaagde alternatieven voor de manier waarop we leven en wonen.

De kern is simpel: laat het leven meedoen. Kweek gebouwen en objecten in plaats van ze te fabriceren. Dat klinkt misschien rommelig, maar blijkt juist veerkrachtiger en duurzamer dan onze huidige mainstream productiemethodes. Zo laten Polyspace en Growing Facades laten zien hoe die poly-culturele toekomst, zoals ze het zelf noemen, eruit kan zien. En dat dit vandaag al begint.

Een gevel die je kweekt
Onder het label Wierwaar vertalen Klarenbeek & Dros hun aanpak naar architectuur met Growing Facades. Zo ontwikkelden ze samen met de Gemeente Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam (HvA), Sensorlab en Heijmans biobased, regeneratieve gevelpanelen. Die worden niet gezaagd of gegoten, maar gekweekt met behulp van 3D-print en gecontroleerde teelt.

De eerste panelen zijn al te zien bij het Innovatiepaviljoen op het Marineterrein in Amsterdam. HvA en Sensorlab monitoren ondertussen hoe het materiaal zich gedraagt in weer en wind. De gevel fungeert bovendien als reizende tentoonstelling, zodat ook culturele en museale partners kunnen meepraten over de toekomst van bouwen.

Van product naar ecosysteem
Polyspace is dé onderzoeksplek. Hier verschuift design van een ‘los’ object naar een levend systeem. De structuren die ze ontwikkelen zijn bio-inclusief: ze laten leven toe en stimuleren het zelfs. Objecten zijn ook nooit écht “af”, maar doorlopen fases van groei, gebruik en hergroei, waarbij ze reageren op hun omgeving. Steeds staat slechts één vraag centraal: wat heeft dit materiaal nodig om te werken?

Een nieuwe cultuur
Onze economie draait op monoculturen: één gewas, één productielijn. Efficiënt en voorspelbaar, maar ook kwetsbaar, en schadelijk voor biodiversiteit. Polyspace onderzoekt daarom de polycultuur, waarin meerdere soorten samenwerken.

Dat schuurt. Monoculturen geven zekerheid over herhaalbaarheid en investeringen, terwijl polyculturen complexer zijn en nieuwe manieren van meten en normeren vragen. Precies in die frictie positioneert Polyspace zich, met ontwerpend onderzoek: van prototype naar pilot, van buitenproef naar bouwpraktijk, steeds ondersteund door sensoren en monitoring. Zo groeit een levend materiaal stap voor stap uit tot levende infrastructuur.

Next Nature Conference 2025
Klarenbeek & Dros werken hier al jaren aan. Hun werk bevindt zich ondertussen in collecties van prominente plekken waaronder Centre Pompidou, MoMA, Cooper Hewitt, London Design Museum, het Stedelijk en Boijmans Van Beuningen. Recente resultaten zijn te zien bij Van Abbe Museum, Kazerne tijdens DDW, OMM Art Eskisehir, Stedelijk Museum Amsterdam en DHUB Barcelona.

Op 24 oktober zijn Klarenbeek & Dros bij het Next Nature Museum in Eindhoven om tijdens de Next Nature Conference 2025 te vertellen over hun werk. De kans om live te ontdekken waar dit belangrijke vakgebied naartoe groeit.