De kosmische verhalen van de geosfeer

We leven op een wonderlijke bol: de aarde. Maar wie vandaag de dag de biosfeer, technosfeer en mindsfeer onderzoekt, moet eerst langs een sfeer die vaak wordt vergeten – of erger: als saai wordt gezien. De geosfeer, het dode, harde deel van onze planeet. Maar wat als juist deze “levenloze” laag het grootste mysterie van allemaal is?

Volgens de wetenschap begon alles 13,8 miljard jaar geleden met de oerknal. Geen letterlijke knal, maar een uitdijing van ruimte en tijd. Uit die uitdijing ontstonden sterren, planeten, en uiteindelijk: wij. Zo luidt het verhaal. Maar niemand was erbij. We reconstrueren, simuleren, en turen diep het heelal in, op zoek naar echo’s uit een tijd waarin tijd net bestond. Zo kwamen we tot de conclusie dat de planeet zo’n 4,6 miljard jaar geleden ontstond. Het was een jonge wereld, gekneed door vulkanisme en talloze inslagen. Als je destijds op de oeraarde had gestaan, zou je een constante meteorietenregen hebben gezien. Het was geen blauwgroene parel, maar een vurige chaos.

Kosmische verhalen
Maar hoe je het ook bekijkt: niemand zag dit gebeuren. En dus vertellen we verhalen. Over God die in zes dagen tijd alles vormde en op de zevende dag uitrustte. Over Allah die het universum schiep met een woord: “Wees!”. En het was er. 

Ook in de Griekse mythologie hebben ze talloze verhalen. Zo zou alles zijn ontstaan uit Chaos, geen mens of God, maar een soort oertoestand dat beschikte over de vier elementen: vuur, water, aarde en lucht. Zelfs de Melkweg kreeg een mythische oorsprong. Volgens een bekende mythe spoot de melk van godin Hera per ongeluk de hemel in, toen ze de kleine Herakles van haar borst rukte. Zo ontstond die witte band aan de nachtelijke hemel. 

En er zijn volksverhalen. In Bulgarije bijvoorbeeld, waar men vertelt dat de aarde begon als een stuk deeg, net zolang gekneed tot er vormen ontstonden.

Onbeantwoorde vragen
De wetenschap komt ver. We weten van planeet- en stervorming. En toch blijven er vragen. Er is zelfs een serieuze theorie die stelt dat het leven van elders kwam: de panspermia-hypothese. Misschien arriveerden de eerste levensvormen per meteoriet, en zijn wij letterlijk buitenaards.

De geosfeer lijkt een stille onderlaag, maar zij draagt al deze verhalen in zich – van kosmische verhalen tot moleculen. Ze is niet enkel het begin, maar ook het canvas waarop evolutie, technologie en bewustzijn zich ontvouwen. Misschien is ze niet saai, maar juist heilig. Of op z’n minst: magisch.