Natuurlijke zonnebrandcrème? We smeren ons in met illusies

Steeds meer mensen stappen over op natuurlijke zonnebrandcrème, uit bezorgdheid over chemische stoffen en kanker. Maar wat betekent ‘natuurlijk’ nog, als het eindproduct gewoon uit een laboratorium komt?

Het label wordt steeds vaker gebruikt als een soort geruststelling, eerder gevoelsmatig dan wetenschappelijk onderbouwd. In een wereld waarin producten en processen steeds technischer en moeilijker te doorgronden zijn, biedt het label ‘natuurlijk’ houvast. Maar wat betekent dat nog, als een stof uit de aarde komt en vervolgens wordt gemanipuleerd in een laboratorium? Is een synthetisch molecuul dat ons beschermt tegen UV-straling werkelijk minder natuurlijk dan een bewerkt mineraal?

Het benzene-incident
Zonnebrandcrème beschermt effectief tegen huidkanker. Toch duiken op sociale media hardnekkige mythes op dat zonnebrand zelf kankerverwekkend zou zijn. Vaak verwijzen die naar het stofje benzene – een bekende kankerverwekker – dat in 2021 werd aangetroffen in zonnebrandproducten door het Amerikaanse laboratorium Valisure. Dit testbedrijf analyseerde bijna driehonderd producten en vond in tientallen daarvan sporen van benzene, soms boven de door de FDA toegestane limiet. De ontdekking leidde tot onrust en tot terugroepacties van onder meer Johnson & Johnson.

Benzene is echter géén ingrediënt van zonnebrand, maar een ongewenste verontreiniging die zelden voorkomt, meestal tijdens productie of verpakking. Volgens gezondheidsinstanties lagen de meeste gemeten concentraties ruim onder de risicogrens. De WHO en dermatologische organisaties zijn het erover eens: zonnebrand is veilig en verlaagt het risico op huidkanker aanzienlijk.

Minerale zonnebrand
Ondanks die geruststelling blijft wantrouwen bestaan. Wie online zoekt op zonnebrand, belandt al snel in een stroom van angstberichten en ‘natuurlijke’ influencers. Gevolg: sommige mensen smeren niets meer, of stappen over op minerale zonnebrandcrèmes. Dat voelt veiliger: geen onuitspreekbare namen, geen chemicaliën, lekker natuurlijk. Maar dat beeld is misleidend, waarschuwen wetenschappers in een BBC-publicatie. De actieve filters – zinkoxide en titaniumdioxide – worden industrieel geproduceerd en functioneren vrijwel identiek aan hun synthetische tegenhangers.

Smeren als zelfbescherming
Misschien zoeken we met die ‘natuurlijke’ zonnebrand niet alleen bescherming tegen de zon, maar ook tegen een ongemakkelijke waarheid: natuur en technologie zijn inmiddels onlosmakelijk verweven. We smeren ons in met een geruststellende illusie, terwijl het echte verschil allang is vervaagd.