Next Generation: Creating utopian and dystopian futures with Bas Jansen

Dit verhaal maakt deel uit van Next Generation, een serie waarin we jonge makers een platform bieden om hun werk te laten zien. Wil je je werk hier zien? Neem contact op en bepaal je koers terwijl we samen onze toekomst verkennen.

Maak kennis met Bas Jansen, 3D-kunstenaar en speculatieve wereldbouwer, met een diploma in 3D-animatie van de Universiteit der Kunsten, Utrecht. Jansen verdiept momenteel zijn theoretische kennis door Filosofie te studeren aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn nieuwste VR-film, Artificial World - waar futuristische, buitenaardse schoonheid samengaat met ethische verkenning - komt zijn dubbele opleidingsachtergrond op prachtige wijze tot uiting.

Jansen is geïnspireerd door sciencefictionromans, films en visuele voorstellingen van de toekomst door kunstenaars. Blade Runner, Brave New World, 2001: A Space Odyssey, en de kunstwerken van Roger Dean, Wayne Barlowe en Ernst Haeckel beïnvloeden zijn werk. Artificial World is geselecteerd voor officiële selecties op talrijke filmfestivals en heeft prijzen gewonnen, waaronder 'Beste Technische Prestatie VR' (Riga Digital Forum, 2018), en 'Beste Immersieve Animatie' (ANIMA, 2019).

Artificial World beeldt een toekomst af waarin een AI wordt vertrouwd als de nieuwe schepper van de natuur. De film durft te vragen, “zijn mensen goed voor deze planeet, of is de planeet beter af zonder ons? Wordt de rol van AI groter dan we kunnen beheersen, en zal het goddelijk worden?”

Inderdaad behandelt Jansen complexe kwesties rond de relatie tussen mensen, natuur en technologie. Morele vragen zijn verweven met betoverende esthetiek, een combinatie die zowel wonderbaarlijk als confronterend is. Jansen vertelde ons: “Ik creëer graag mooie futuristische werelden die mensen laten dromen, maar ook werelden die hen aan het denken zetten over hun eigen bestaan en impact.”

Spelend met de grenzen van wat we weten, put Jansens weergave van de toekomst uit de sferen wetenschap, technologie en religie. Hoe elke kijker reageert op de film hangt af van hun eigen unieke gezichtspunt: “of mijn film utopisch of dystopisch is, is een open vraag. Het is niet noodzakelijkerwijs het een of het ander, omdat het afhangt van welk perspectief je inneemt.” Jansen onthult verder, “er zijn momenten die je zullen doen stilstaan en nadenken over onszelf en de wereld die we hebben gecreëerd.” Zeker, de kunstenaar maakt volledig gebruik van de mogelijkheid van VR om de kijker onder te dompelen in een onbekend scenario, om hun noties van de realiteit op te schorten en hen een ander perspectief te presenteren.

Dus waarom deze film bekijken? Voor Jansen ligt de kracht van speculatieve verbeeldingen van de toekomst in het feit dat “als je een mogelijke toekomst kent, je je erop kunt voorbereiden of ervan kunt afwijken. Je kunt acties ondernemen om een wereld te vermijden die je niet wilt.” Hij erkent verder hoe het smeden van nieuwe perspectieven fundamenteel kan zijn voor het overleven van de planeet: “er zijn veel kwesties waar we over willen en moeten nadenken. Er is urgentie. Bijvoorbeeld, kwesties rond klimaatverandering vragen erom op meerdere manieren te worden gevisualiseerd.”

Voorbij de alternatieve realiteit gepresenteerd in Artificial World, is de jonge filmmaker optimistisch over de relatie tussen natuur en technologie: “we moeten verantwoordelijkheid nemen voor wat technologie met de natuur doet, maar ook omarmen hoe technologie deze positief kan beïnvloeden. Het heeft de potentie om de natuur aan te vullen en te helpen bloeien."

Bovendien, in plaats van onszelf te beperken tot behouds- en restauratie-initiatieven, moedigt Jansen ons aan om de mogelijkheid van transformatie te omarmen. Hij gelooft: "Mooie dingen kunnen gebeuren wanneer we verandering creëren; het veranderen van de planeet is niet noodzakelijkerwijs slecht. We kunnen nieuwe en betere dingen creëren. Niet alleen voor mensen, maar voor de planeet als geheel.”

Benieuwd naar de film? Leden van Next Nature ontvangen hem volgende vrijdag in hun mailbox. Nog geen lid? Geen zorgen, er is nog tijd om vandaag lid te worden!