Anthropo-scene #1: From Rocks to Thoughts

Dit is het eerste deel in een 10-delige serie waarin gerenommeerd journalist en bioloog Christian Schwägerl de vele implicaties van het concept van het "Antropoceen" bespreekt.

Het idee van Paul Crutzen van een aanbrekend geologisch tijdperk gevormd door ons mensen – het Antropoceen – gaat viraal. Sinds ik het presenteerde tijdens de Next Nature Power Show in 2011, hebben de topmensen van de Verenigde Naties het concept omarmd. Een groep slimme wetenschappers onder leiding van Jan Zalasiewicz van de Universiteit van Leicester kondigde aan dat ze tegen 2017 een besluit zullen nemen over de vraag of ons huidige tijdperk officieel een nieuwe naam zal krijgen. Veel initiatieven zijn begonnen deze nieuwe manier van denken over de plaats van de mensheid in en op de Aarde te verkennen. Hier gaat onze "rit naar het Antropoceen" verder. Ik wil je meenemen naar 10 plaatsen waar het menselijk brein, "natuur" en technologie samensmelten in deze nog onontdekte nieuwheid.

Het Antropoceen creëert plaatsen die neurobiogeosociologische hybriden zijn, antropogene amalgamen om zo te zeggen, volgende natuurlijke "antropo-scènes". Afgelopen weekend bezocht ik een van deze "scènes", een grafietmijn diep in de Beierse bossen. 360 miljoen jaar geleden, op deze langzaam bewegende geologische plek, stierven algen massaal in een lang verdwenen oceaan. Hun dode materie werd in de aardkorst getrokken, gekookt en samengeperst onder immense druk. Toen kwam wat ooit algen was weer tevoorschijn – als bijna zuivere koolstof, de grondstof van het leven. Holocene mensen begonnen dit "grafiet" te verzamelen en ontdekten dat het gebruikt kon worden om potten brandveilig te maken. De Holocene mens begon vervolgens met dit spul te schrijven in potloden – van gesteente naar het uiten van gedachten.

Antropoceen-mensen brengen grafiet nu naar totaal nieuwe niveaus. Je hightech-auto, je smartphone en de volgende generatie supercomputers zijn allemaal afhankelijk van grafiet. Vanaf deze mijn reist grafiet de wereld rond om verwerkt te worden in hightech-producten. En onze hightech-krachten herschrijven nu het oppervlak van de Aarde. Volledige cirkel. Kijk nu eens wat er aan het einde van het grafietmijnproces staat: een keten van vijvers voor het filteren van slakken en "afvalwater". Ze schitterden naar me in helder blauw als het zwembad van een 5-sterrenhotel. Maar in plaats van bar-muziek hoorde ik vogels, kikkers en machines. Daar staand zag ik deze oceaan van 360 miljoen jaar geleden voor me, verkleind door menselijk denken en planning, een oceaan die voortleeft in onze machines.