Orthorexia Nervosa: the "healthy" eating disorder

Na anorexia nervosa (ondereten) en boulimia nervosa (overeten en compenseren), is orthorexia nervosa (obsessief gezond eten) de nieuwste eetstoornis in het boek. Het wordt gekenmerkt door een fixatie op het eten van wat de lijder als gezond voedsel beschouwt, wat uiteindelijk kan leiden tot een vroegtijdige dood.

Terwijl anorexia meestal geassocieerd wordt met onze visuele cultuur en haar onbereikbare schoonheidsidealen, lijkt orthorexia nauw verbonden met ons informatietijdperk en de gemakkelijke toegang tot feiten en cijfers.

Tegenwoordig zijn er zoveel gegevens beschikbaar over de gezondheidsvoordelen van ons voedsel – hoe het verwerkt, bereid is, enzovoort – en worden voedselverpakkingen routinematig versierd met wetenschappelijk gedetailleerde gegevens over hun inhoud. We lijden aan 'overkennis'.

Terwijl de meesten van ons reageren op de voedseldata-overload met een occasionele dosis zelfgekozen onwetendheid – vergeet de feiten, pak een hamburger! – zullen mensen die lijden aan orthorexia net zoveel tijd en energie besteden aan het denken over voedsel als iemand met boulimia of anorexia.

Afgeleid van het Griekse "ortho" (wat "correct" of "waar" betekent), werd deze term voor het eerst bedacht door een Californische arts, Steven Bratman, in 1997, om een "fixatie op rechtvaardig eten" te beschrijven.

Orthorexia begint vaak met iemands eenvoudige en oprechte wens om een gezonde levensstijl te leiden. De persoon kan ervoor kiezen om te stoppen met het eten van rood vlees, maar schrapt uiteindelijk al het vlees; daarna alle bewerkte voedingsmiddelen, en zal uiteindelijk alleen specifieke voedingsmiddelen eten die op zeer specifieke manieren zijn bereid.

Mensen die aan deze obsessie lijden, kunnen de volgende tekenen vertonen.

• Meer dan drie uur per dag besteden aan het denken aan gezond voedsel
• Het menu van morgen vandaag al plannen
• Zich deugdzaam voelen over wat ze eten, maar er niet veel van genieten
• Voortdurend het aantal voedingsmiddelen dat ze eten beperken.
• Een verminderde levenskwaliteit of sociale isolatie ervaren (omdat hun dieet het moeilijk maakt om ergens anders dan thuis te eten)
• Kritisch zijn op anderen die niet zo goed eten als zij
• Voedingsmiddelen overslaan die ze vroeger lekker vonden om de "juiste" voedingsmiddelen te eten
• Schuldgevoelens of zelfhaat ervaren wanneer ze van hun dieet afwijken
• Het gevoel hebben van "totale" controle wanneer ze het juiste dieet volgen

Hoewel orthorexia nervosa geen formele medische aandoening is, vinden veel artsen dat het een belangrijke en groeiende gezondheidsverschijnsel verklaart.

Als je denkt dat jij of een vriend lijdt aan iets dat lijkt op of aanvoelt als deze beschrijving van orthorexia nervosa, ga dan altijd naar een arts die je kan helpen.

Bronnen: Guardian, Wikipedia, Pamf, Orthorexia.com.